ลีลากรรมของสตรีสมัยพุทธกาล : วศิน อินทสระ วรรณกรรม เสียงอ่านโดย มนัส ทองเพชรนิล

“ลีลากรรมของสตรีสมัยพุทธกาล” เป็นหนังสือแสดงจริยาของสตรีที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับพระพุทธองค์และภิกษุสงฆ์ ส่วนมากเข้ามาเกี่ยวข้องในทางที่ดี ศรัทธาเลื่อมใสและได้รับประโยชน์จากพระพุทธศาสนาเป็นอันมาก ที่เข้ามาเกี่ยวข้องในทางไม่ดีในหนังสือเล่มนี้มีเพียงผู้เดียว คือ นางจิญจมาณวิกา แต่ก็เป็นเพราะไปเลื่อมใสนักบวชที่คิดทำลายล้างพระพุทธองค์และถูกใช้เป็นเครื่องมือเท่านั้น

​สตรีผู้มีศรัทธา มีศีล มีจริยาอันงามและมีปัญญา ได้มีบทบาทอันสำคัญต่อความเจริญของพระพุทธศาสนาตั้งแต่สมัยพุทธกาลมาจวบจนปัจจุบันนี้ เป็นเสาหลักอันสำคัญเสาหนึ่งที่ช่วยทรงพระพุทธศาสนาให้ดำรงเป็นเรือนแก้วของโลก เธอมีจิตใจอ่อนโยน เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีศรัทธาอันดื่มด่ำ พร้อมที่จะเสียสละแม้ชีวิตเพื่อสิ่งที่เธอรักและบูชา มีความอดทนอย่างยิ่งยวด เพื่อถนอมสิ่งที่เธอรักและบูชานั้นให้คงอยู่ พร้อมกับเฝ้าดูสิ่งนั้นด้วยจิตใจจดจ่อ เบิกบานและชื่นสุขเมื่อได้เห็นสิ่งที่เธอรักนั้นเจริญเติบโต มั่นคง ดำรงอยู่เพื่อประโยชน์คนทั้งหลายสืบไป

​จิตใจที่อ่อนโยน แต่เหนียวแน่นมั่นคงในคุณความดีและมีปัญญาสว่างไสว รู้เหตุรู้ผลอันถ่องแท้เท่านั้น จึงจะทำผลประโยชน์อันยิ่งใหญ่แก่เพื่อนมนุษย์ได้ ดูนางวิสาขามหาอุบาสิกาในหนังสือเล่มนี้เป็นตัวอย่าง นางเป็นผู้มีศรัทธา มีศีล มีจริยาวัตรอันงามและมีปัญญา จึงปรากฏดุจจันทร์เต็มดวงในคืนเพ็ญ เด่นงามอยู่กลางนภากาศ ส่องสาดรัศมีอันยองใยสู่โลกและปาณกชาติทั้งมวล ให้ความเย็นกายเย็นใจ ใครจะอยู่ที่ใดก็ตามรู้สึกเสมือนดวงจันทร์จงใจส่องแสงให้แก่ตน

​ดวงจันทร์ในคืนเพ็ญฉันใด สตรีผู้เพียบพร้อมด้วยคุณธรรมก็ฉันนั้น เธอให้ความสุข ความอบอุ่น และความเย็นใจแก่ผู้เข้าใกล้คบหาสมาคม ให้ความรู้สึกที่ดี พร้อมทั้งจรรโลงเกียรติแห่งสตรีเพศให้สูงส่ง สวยงาม เป็นที่ตั้งแห่งความบันเทิงจิต

​นอกจากนี้ เธอยังเป็นเพศแห่งมารดา ซึ่งมีความหมายยิ่งใหญ่ต่อโลก และสรรพชีวิตสุดจะพรรณนาได้ ดุจดวงอาทิตย์อันมีความยิ่งใหญ่ในสุริยจักรวาล

​คัมภีร์ทางพระพุทธศาสนากล่าวไว้ว่า มารดาเป็นผู้ทำกิจที่ทำได้ยากแก่บุตรธิดาของตน ก็มีใครบ้างเล่าในโลกนี้ที่เกิดมาเองโดยไม่มีมารดา จึงกล่าวได้ว่า มนุษย์ทุกคนตกเป็นลูกหนี้ของผู้สำคัญยิ่งใหญ่ผู้หนึ่งคือมารดาตน เธอเป็นสตรีเพศที่มีลีลากรรมอันประเสริฐยิ่งต่อบุตรธิดา

​ถ้าลีลากรรมของสตรีสมัยพุทธกาลนี้ จะเป็นเครื่องชี้นำสตรีในสมัยปัจจุบันให้มีศรัทธา มีศีล มีความเสียสละและปัญญาอย่างเช่นท่านในอดีตแล้วไซร้ ข้อนั้นจักเป็นความปลาบปลื้มปราโมทย์แก่ข้าพเจ้าหาน้อยไม่และจักก่อให้เกิดประโยชน์สุขแก่ท่านสุภาพสตรีเองรวมทั้งมวลชนด้วย

วศิน อินทสระ
​
๑๒ กรกฎาคม ๒๕๒๕